انواع مالیات در ایران

• مستقیم                    پرداخت کننده مشخصه
• غیرمستقیم                پرداخت کننده مشخص نیست

 

مستقیم:

1- مالیات بر دارایی (ثروت) : مالیات بر ارث- حق تمبر- مسکن و خودرو- مالیات سکه

2. مالیات بر درآمد (سود) : مالیات بر درآمد املاک – مالیات بر درآمد کشاورزی- مالیات بر درآمد حقوق– مالیات بر درآمد مشاغل- مالیات بر درآمد شرکت ها- مالیات بر درآمد اتفاقی

 

غیر مستقیم:

1- مالیات بر مصرف: مالیات بر ارزش افزوده – مالیات بر مصرف و فروش – مالیات بر واردات

 

تعاریف

مالیات مستقیم: مالیات هایی که پرداخت کنندگان آن برای اداره مالیات شناخته شده است. (به طور مستقیم از افراد و اشخاص وصول می گردد)

مالیات غیر مستقیم: پرداخت کننده آن برای اداره مالیات شناخته شده نیست و بر قیمت کالا ها و خدمات اضافه می شود. ( به طور غیر مستقیم بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و به مصرف کننده نهایی تحمیل می شود.)

 

بخش بندی قانون مالیات های مستقیم

باب اول: اشخاص مشمول مالیات – اشخاص غیر مشمول مالیات

دوم: مالیات سالانه املاک – مالیات مستغلات خالی – مالیات اراضی بایر – مالیات بر ارث – مالیات بر دارایی – مالیات حق تمبر – مالیات خانه های گران قیمت – مالیات خودروهای لوکس

سوم: درآمد املاک – درآمد کشاورزی – درآمد حقوق – درآمد مشاغل – درآمد اشخاص مالیات بر درآمد حقوقی – مالیات درآمد اتفاقی – جمع درآمد ناشی از منابع مختلف

چهارم: معافیت ها – هزینه های قابل قبول – قرائن و ضرایب مالیاتی – مقررات عمومی سایر مقررات وظایف مودیان – وظایف اشخاص ثالث – تشویقات و جرایم – ابلاغ – وصول مالیات

پنجم: مراجع تشخیص – ترتیب رسیدگی – مراجع حل اختلاف – شورای سازمان تشخیص و مراجع مالیاتی – هیئت عالی مالیاتی – هیئت عالی و انتظامی – دادستانی انتظامی – سایر قوانین مرتبط

 

عدم مشمول مالیات:

اشخاص یا فعالیت هایی که مشمول مالیات نیستند.

 

معافیت های مالیاتی :

موارد مشمول مالیات که به استناد قانون قسمتی از درآمد یا یا کل درآمد، معاف از مالیات است. – ماده 84 و ماده 101

 

مالیات با نرخ صفر:

مختص برخی مودیان است. که در صورت انجام تکالیف مالیاتی مثل ارائه اظهارنامه مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک می توانند از نرخ صفر استفاده کنند.

ماده 132 ماده 133 ماده 134 و غیره

 

کسورات مالیاتی:

پرداخت های انجام شده مودی که از درآمد مشمول مالیات کسر خواهد شد. ماده 137 و ماده 172

 

اشخاص از نظر مالیات:

• مشمول قانون مالیات های مستقیم ماده 1 ( 5 مورد)
• غیر معاف: نرخ های مقرر در ماده 105 و ماده131
• نرخ مقطوع: ماده 59 و ماده 143
• غیر مشمول: ماده 2 به استناد ماده 2 ق.م.م اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات های موضوع این قانون نیستند.

1- وزارتخانه ها و موسسات دولتی

2- دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود

3- شهرداری ها و دهیاری ها

4- بنیاد ها و نهاد های انقلاب اسلامی دارای مجوز از طرف رهبری

 

مشمولین قانون:

به استناد ماده 1 ق.م.م اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :

1. کلیه مالکین اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران ( شامل املاک ، ارث و حق تمبر )
2. شخص حقیقی مقیم ایران نسبت به درآمدهایی که در داخل یا خارج تحصیل می نماید.
3. شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج نسبت به درآمد هایی که در ایران تحصیل می نماید.
4. شخص حقوقی ایرانی نسبت به درآمدهایی که در داخل یا خارج تحصیل می نماید .
5. شخص غیر ایرانی ( حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمد های داخل ایران کسب می نماید.

 

فعالیت های معاف از مالیات (هیچ گونه تکلیفی ندارند مشابه غیر مشمول ها ) :

– فعالیت های کشاورزی ، دامپروری ، دامداری و… اشخاص حقیقی

– جهیزیه و مهریه ، حق اختراع ، حق اکتشاف ، درآمد های پژوهشی ( ماده 144 )

– سود و جوایز سپرده های مجاز بانکی اشخاص حقیقی

سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت ( ماده 145 )

– موقوفات ، نذورات ، کمک های نقدی و غیر نقدی به آستان ها و مراکز مذهبی

کمک ها و هدایای دریافتی جمعیت هلال احمر

خمس و زکات و وجوه برای ولی فقیه ( بند های الف و ب و ز ماده 139)

– درآمد اجاره املاک مسکونی ( تهران 150 – شهرستان 200 ) ( ماده 53 )

به استناد رای شورای عالی مالیاتی

غیر معاف : – نرخ مقرر ماده 105 و 131

– نرخ مقطوع

سود بی تاثیر است و درصدی از ارزش فروش را مالیات می گیرند.

2 مورد ماده 59 نقل و انتقال املاک ، 2 مورد ماده 143 سهام

– مالیات با نرخ صفر

تکالیف مشمولین با نرخ صفر در بند الف ماده 132

 

انواع روش های پرداخت مالیات :

1- پرداخت مستقیم مالیات

2- پرداخت غیر مستقیم مالیات

3- پرداخت مالیات تکلیفی

4- ابطال حق تمبر مالیاتی

 

تکالیف مالیاتی :

تشکیل پرونده و دریافت کد اقتصادی

پرداخت مالیات حق تمبر

پلمپ و نگه داری دفاتر و نگه داری اسناد و مدارک

ارسال لیست مالیات تکلیفی حقوق

اجرای مالیات تکلیفی اجاره

اجرای تکالیف مالیات بر ارزش افزوده

ارسال صورت معاملات فصلی

ارسال اظهارنامه عملکرد

 

تشکیل پرونده مالیاتی : فیزیکی و آنلاین از سایت tax.gov.ir

1- پیش ثبت نام -2 صحت سنجی 3- تولید و ارسال نام کاربری 4- ثبت نام 5- صحت سنجی میدانی

مهلت ثبت نام اشخاص حقوقی : 2 ماه از تاریخ تاسیس ( ثبت شرکت ) تبصره ماده 48

مهلت ثبت نام اشخاص حقیقی : 4 ماه از شروع فعالیت ( جواز کسب ، قرارداد اجاره ، قبض برق ، و…) تبصره 3 ماده 177

 

تکلیف اعلام تغییرات توسط مشمولین ثبت نام در نظام مالیاتی :

حداکثر ظرف مهلت دو ماه از تاریخ انجام یا وقوع یا تغییرات

انحلال – نشانی – تعطیلی – تغییر شرکا – تغییر شغل – تغییر نام

– سهام برای شرکت های سهامی خاص و سهم الشرکه برای شرکت های با مسئولیت محدود

 

حق تمبر سرمایه :

حق تمبر سرمایه = نیم در هزار * ارزش اسم سهام یا سهم الشرکه

 

معافیت های پرداخت حق تمبر سرمایه :

شرکت های تعاونی

شرکت های بورسی ( ماده 27 قانون رفع موانع تولید )

شرکت های ثبت شده در مناطق آزاد تجاری

شرکت های دانش بنیان

 

تفاوت حق تمبر سرمایه و حق تمبر وکالت :

حق تمبر سرمایه : پرداخت مالیات بر دارایی ( پرداخت مالیات به ازای قسمتی از دارایی مودی )

حق تمبر وکالت : پرداخت مالیات مشاغل ( پرداخت مالیات شغلی به صورت علی الحساب)

 

نرخ های مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی :

اشخاص حقوقی مشمول ماده 105 – 25 درصد

شرکت های بورسی مشمول ماده 143 – 5/22 درصد

شرکت های بورسی دارای بیش از 25 % سهام شناور آزاد م 143 – 20 درصد

شرکت های فرابورس ماده 143 – 75/23 درصد

شرکت های تعاونی متعارف و سهامی عام تبصره 6 ماده 105 – 75/18 درصد

سود حاصل از فروش کالا در بورس کالا 5/22 درصد

شرکت های موضوع ماده 132 ( نسبت به درآمد ابرازی ) – نرخ صفر

 

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی مقرر در ماده 131 ق.م.م :

تا 50 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالیانه        15 %

مازاد بر 50 میلیون تومان تا میزان 100 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالیانه 20 %

نسبت به مازاد بر 100 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالیانه 25 %

 

فرق سال مالی و سال مالیاتی :

سال مالیاتی همیشه یک سال شمسی و ثابته ولی سال مالی به نسبت شرکت میتواند تغییر کند.

 

روش های تشخیص درآمد و مالیات ستانی :

1- از طریق رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک

2- از طریق علی الراس

3- روش مالیات مقطوع ( تبصره ماده 100 )

4- اصل بر صحت اطلاعات موجود

5- اخذ مالیات با نرخ مقطوع

1- سهام بورسی : نرخ تابلوی بورس * 0.5 درصد ( تبصره 2 ماده 143 )

2- سهام غیر بوسی : ارزش اسمی ( دفتری ) * 4 درصد (تبصره 1 ماده 143 )

3- نقل و انتقال ملک : ارزش معاملاتی * 5 درصد ( ماده 59 )

4- نقل و انتقال حق واگذاری : وجوه دریافتی * 2 درصد ( ماده 59 ) مختص املاک تجاری

 

روش های رسیدگی به دفاتر و علی الراس :

روش های رسیدگی به دفاتر :

•  با قبول کلیه هزینه ها

مالیات = نرخ * (درآمد مشمول مالیات) سود ابرازی =   هزینه ابرازی – فروش ابرازی

•    با برگشت تمام یا قسمتی از هزینه ها

مالیات = نرخ * درآمد مشمول مالیات = هزینه های غ.ق.ق + سود ابرازی

 

روش علی الراس :

•  درآمد مشمول مالیات = نرخ ضرایب مالیاتی * فروش ابرازی

مالیات = نرخ * درآمد مشمول مالیات

•  درآمد مشمول مالیات = نرخ ضرایب مالیاتی * فروش برآوردی

مالیات = نرخ * درآمد مشمول مالیات

 

فرمول علی الراس ، قرینه و ضرایب مالیاتی :

درآمد مشمول مالیات = ضرایب مالیاتی ( نسبت سود فعالیت ) * قرینه های مالیاتی

قرینه مالیاتی : ( ماده 152 قدیم )

عواملی که در هر رشته از مشاغل برای تشخیص مالیات علی الراس استفاده می شود و شامل فروش یا خرید سالانه ، میزان تولید ، درآمد نا ویژه ، ارزش حق واگذاری محل کسب و سایر عوامل به تشخیص کمیسیون تعیین می شود .

 

ضرایب مالیاتی : ( ماده 153 قدیم )

ارقام مشخصی که حاصل ضرب آن در قرینه مالیاتی ، درآمد مشمول مالیات را علی الراس مشخص می کند.

– فرمول تبدیل

خرید به فروش :

مبلغ فروش = (ضریب فروش % – 100%) / (مبلغ خرید)

مثالی از نحوه رسیدگی و تعیین مالیات :

شرکت حسابداری پونک با ارائه اظهارنامه مالیاتی خود در موعد مقرر ، موارد زیر را اعلام کرده است، ضمنا با توجه به دفترچه ضرایب سال مورد رسیدگی ، ضریب مالیاتی مذکور نرخ 20 % می باشد :

فروش اظهار شده : 20.000.000.000 ریال

بهای تمام شده و هزینه ها : 18.000.000.000 ریال

سود ویژه در اظهارنامه : 2.000.000.000 ریال

در حالت های اعلام شده میزان مالیات قابل پرداخت را بررسی می کنیم …

1- درصورتی که از سوی اداره مالیات دفاتر و اسناد و مدارک ، قابل رسیدگی تشخیص داده شود:    

                       500.000.000= 25 % * 2.000.000.000

2- درصورتی که از سوی اداره مالیات 2.000.000.000 ریال از هزینه ها غیر متعارف و 1.000.000.000 ریال از هزینه ها فاقد مدارک و اسناد و مدارک و دفاتر قابل رسیدگی تشخیص داده شود :

5.000.000.000 = ( .2.000.000.000+1.000.000.000) + 2.000.000.000

1.250.000.000 = 25 % * 5.000.000.000

3- در صورتی که به تشخیص هیئت موضوغ بند 3 ماده 97 ، دفاتر و اسناد و مدارک غیر قابل رسیدگی باشد و میزان فروش برآوردی مبلغ 30000000000 ريال تشخیص داده شود.   6.000.000.000= 20 % * 30.000.000.000

1.500.000.000 = 25 % * 6.000.000.000

 

اینتا کد چیست :

یک کد شناسایی درون سازمانی هفت رقمی در سازمان امور مالیاتی است که به منظور هوشمند سازی نظام مالیاتی و طبقه بندی دقیق تر فعالیت های اقتصادی ایجاد شده است و هر فعالیت را به 3 بخش و در هر بخش به زیر مجموعه های بیشتر تقسیم بندی می کند :

1- تولیدی 2- بازرگانی 3- خدماتی

 

جریمه های غیر قابل بخشودگی ق.م.م :

• 1-   1-عدم تسلیم اظهار نامه مالیاتی در موعد مقرر 2- کتمان درآمد 3- هزینه های غیرواقعی 4- 50 % جریمه های مقرر در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان

 

درآمد و درآمد مشمول مالیات :

درآمد : هرگونه ورودی مالی حاصل از فعالیت عملیاتی و غیرعملیاتی

درآمد ابرازی : سهمی از درامد که توسط مودی در گزارشات مالی ابراز شده است .

درآمد مشمول مالیات ابرازی : درآمد ابرازی مودی با کسر معافیت های قانون و کسورات مالیاتی

درآمد مشمول مالیات تشخیصی : درآمدی که به تشخیص واحد مالیاتی احراز شده ، پس از کسر معافیت های قانونی و کسورات مالیاتی

 

محاسبه مالیات و درآمد مشمول مالیات :

مالیات = نرخ مالیات * پایه مالیاتی ( درآمد مشمول مالیات )

درآمد مشمول مالیات =

( معافیت های مقرر + هزینه ها و زیان های حاصل از منابع غیر معاف ) – (سایر درآمد ها + فروش)

درآمد مشمول مالیات =

معافیت های مقرر – هزینه های حاصل از منابع معاف + سود حسابداری

معافیت پایه مالیاتی : (معافیت معیشتی)

1- معافیت مالیاتی مشاغل (ماده 101)

2- معافیت مالیاتی حقوق (ماده 84)

3- معافیت مالیاتی اجاره (ماده 57)

 

تایم لاین مالیاتی

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد اشخاص حقوقی و مهلت رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی

به عنوان مثال از 01/01/97 تا 29/12/97 : سال مالی

از 01/01/97 تا 31/04/98 : مهلت ارسال اظهارنامه

از 31/04/98 تا 34/04/99 : مهلت رسیدگی و صدور برگ تشخیص

از 31/04/99 تا 30/07/99 : مهلت ابلاغ برگ تشخیص

                                               سایر آموزش ها و تحلیل های مالیاتی و بیمه ای در لینک های زیر قابل مطالعه می باشد.

                                        تحلیل قوانین مالیاتی                تحلیل قوانین بیمه ای                تحلیل های حسابداری و استانداردها

 تماس با ما

آدرس:                تهران، پونک، خیابان اشرفی اصفهانی، خیابان مخبری، بالاتر از میدان عدل(غفاری)، کوچه گلستان دوم، پلاک۸، واحد۱

شماره تماس:     ۹۱۳۰۸۲۱۲ ۰۲۱     ۹۵۵۸ ۱۷۷ ۰۹۱۲

ایمیل:                    accravin@gmail.com